Mianem elektrośmieci nazywamy zużyty sprzęt elektroniczny. Niestety z roku na rok go przybywa, a jego wpływ na środowisko jest bardzo szkodliwy, ponieważ w komponentach elektroniki często spotyka się szkodliwe dla natury substancje. Dlatego tak ważne jest stosowanie się do zasad tyczących utylizacji elektroniki. W tym artykule przyjrzymy się sposobom na utylizację starej elektroniki, baterii itp. w sposób przyjazny środowisku.
Recykling elektrośmieci
W dobie wszechobecnej komputeryzacji w samej tylko Unii Europejskiej co roku produkuje się 8 mln ton elektrośmieci. Zużyta elektronika, która – powiedzmy sobie szczerze, często jest jeszcze działająca, ale nie jest najnowsza i najszybsza należy do grupy odpadów niebezpiecznych. Dlatego tak ważne jest właściwe zarządzanie takimi śmieciami, by substancje szkodliwe nie przedostały się do gleby. Najbardziej trującym pierwiastkiem znajdującym się np. w komponentach komputerów jest ołów. Wykorzystuje się go przy produkcji kineskopów i lamp oscyloskopowych. Ponadto w sprzęcie RTV/AGD znajdziemy też rtęć, azbest, kadm i brom, które również są niebezpieczne dla środowiska.
Na szczęście Parlament Europejski w 2012 roku ustanowił dyrektywę w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Szczególnie zwraca się uwagę na zbiórkę takich odpadów, selekcję, odzysk i recykling.
Ale recykling starej elektroniki to nie tylko neutralizacja niebezpiecznych substancji. To także odzyskiwanie cennych surowców z komponentów, które z powodzeniem można wykorzystać do produkcji nowych sprzętów. Te surowce to między innymi miedź, szkło, aluminium, luminofor i rtęć metaliczna. Odzysk tych surowców w procesie recyklingu nie tylko zmniejsza stopień wykorzystania złóż naturalnych, ale też obniża koszty produkcji.
Gdzie wyrzucać elektrośmieci?
Cały proces recyklingu odpadów elektronicznych zaczyna się… w naszych domach. Przede wszystkim musimy pamiętać by takich sprzętów jak małe AGD, komórek, suszarek, słuchawek itp. nie wyrzucać do śmieci zmieszanych. O tym gdzie wyrzucać jaki typ odpadów pisaliśmy szerzej w artykule:
Jest kilka miejsc, gdzie można oddać elektrośmieci, które potem zostaną poddane recyklingowi. Często same gminy organizują cykliczne akcje zbierania zużytych sprzętów z gospodarstw domowych. Są to najczęściej punkty mobilne, więc nawet nie trzeba nigdzie specjalnie chodzić. Wystarczy, że dowiesz się czy i kiedy na terenie Twojej gminy organizowana jest taka zbiórka.
Ponadto każda gmina posiada punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). Sklepy ze sprzętem elektrycznym i elektronicznym również mają obowiązek bezpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu, gdy kupujesz u nich nowy sprzęt tego samego rodzaju. Duże sklepy o powierzchni co najmniej 400 m2 mają dodatkowo obowiązek nieodpłatnego przyjęcia drobnego sprzętu (który nie przekracza 25 cm) bez konieczności kupowania u nich czegokolwiek.
Recykling elektroniki – jak to wygląda?
Gdy elektrośmieci trafią już w odpowiednie miejsce – punkt recyklingu, następuje ich rozbiórka i demontaż, a następnie segregacja. Stosuje się separację fizyczną podczas której segreguje się elementy na grupy metali, tworzyw sztucznych, papieru, drewna, szkła oraz elementy elektroniczne i niebezpieczne. Elementy zawierające metale rozdrabnia się i poddaje dalszej obróbce fizycznej.
W dalszej części recyklingu odpady poddaje się separacji magnetycznej, elektrostatycznej i prądowo-wirowej. W wyniku tych procesów pozyskuje się żelazo oraz frakcję nieżelazną i niemetaliczną. Następnie wyselekcjonowaną grupę metaliczną poddaje się kolejnej obróbce pozyskując z odpadów miedź, srebro, glin czy pallad.
Naprawa zamiast wyrzucenia?
Jeśli Twój sprzęt elektroniczny zaczyna szwankować, nie zawsze oznacza to jego koniec. Może wystarczy go po prostu przeczyścić lub usunąć drobną usterkę? Wystarczy wysłać swoją konsolę, laptop czy pad darmową przesyłką do serwisu, a oni po diagnozie usterki zrobią dla Ciebie niezobowiązującą wycenę naprawy. Serwis konsoli i laptopów sprawdzi, wyczyści i naprawi Twój sprzęt, a Ty nie będziesz musiał kupować nowego. Jest to bardzo ekonomiczne rozwiązanie z darmową przesyłką w dwie strony. Oszczędność pieniędzy i ekologia.
Wtórne wykorzystanie elektroodpadów
Bycie ekologicznym to nie tylko recykling, ale mądre zarządzanie surowcami i produktami. Przede wszystkim nie należy kupować nadmiernie sprzętu elektronicznego. Jeśli już musisz mieć lepszy model telefonu, stary oddaj lub sprzedaj komuś. Jeśli jest sprawny, może komuś się jeszcze przydać.
Ciekawym pomysłem jest też zrobienie czegoś samemu ze starych elementów elektroniki. Można np. wziąć płytę CD, pociąć ją na kawałki i zrobić ciekawą mozaikę, którą obkleimy np. ramkę na zdjęcia. Z żarówki możemy natomiast stworzyć mini las w słoiku – ciekawą i nietuzinkową ozdobę lub flakonik na mały bukiecik. Ale uwaga – jest bardzo kruchy.
Zobacz także – Eko ogród – co to jest i jak go założyć?